ข้อมูลทั่วไปส้มโอขาวแตงกวา

pomelo ส้มโอ (Pomelo) pomelo



ส้มโอ เป็นผลไม้เขตร้อนที่มีขนาดใหญ่ และยังเป็นไม้ผลเศรษฐกิจที่สำคัญ มีรสชาติดี กลิ่นหอม มีคุณค่าทางโภชนาการสูง เปลือกหนาเกาะติดเนื้อ แต่ละกลีบแยกจากกันด้วยเนื้อเยื่อที่ค่อนข้างเหนียวและหนา กุ้ง (juice sac) มีขนาดใหญ่ และแยกออกจากกันได้ง่าย

ส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวา

ชื่อทางวิทยาศาสตร์
Citrus maxima Merr. Cv.Khao Taeng Gua

ชื่อสามัญ
pummelo

วงศ์
Rutaceae


ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ของส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวา


รูปทรง กลมแป้น ไม่มีจุก ก้นผลป้านจนถึงเว้าเล็กน้อย

เปลือกผิว สีเขียว ผิวเรียบค่อนข้างเป็นมัน ต่อมน้ำมันละเอียด เมื่อแก่เต็มที่ต่อมน้ำมันจะห่าง และมีขนาดใหญ่ขึ้น เปลือกชั้นในสีขาวหนาประมาณ 1.8-2.7 เซนติเมตร

เนื้อ เนื้ออยู่ในลักษณะเบียดกันแน่นไม่แตก แกะออกง่าย กุ้งนิ่ม แห้ง มีสีครีมสดใส เป็นเงา หรือสีขาวอมเหลือง บางครั้งอาจพบสีชมพูเรื่อๆ เล็กน้อย ขึ้นอยู่กับอายุของต้นส้มโอ

รสชาติ หวานแหลม อมเปรี้ยวเล็กน้อย ไม่แฉะน้ำ ไม่มีรสขมติดลิ้น


pomelo การจดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ส้มโอขาวแตงกวาชัยนาท pomelo



สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ (Geographical Indications: GIs) เป็นทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหนึ่ง ที่มีความเชื่อมโยงระหว่างธรรมชาติ กับมนุษย์ โดยชุมชนได้อาศัยลักษณะเฉพาะที่มีอยู่ในแหล่งภูมิศาสตร์ตามธรรมชาติ เช่น สภาพดินฟ้าอากาศ หรือวัตถุดิบเฉพาะในพื้นที่ มาผลิตสินค้าในท้องถิ่นของตน ทำให้ได้ผลิตภัณฑ์ที่มีคุณลักษณะพิเศษ ซึ่งคุณลักษณะพิเศษนี้อาจหมายถึง คุณภาพ ชื่อเสียง หรือคุณลักษณะเฉพาะอื่นๆที่มาจากแหล่งภูมิศาสตร์นั้นๆ สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์มีความแตกต่างจากทรัพย์สินทางปัญญาประเภทอื่น ผู้เป็นเจ้าของไม่ใช่บุคคลหนึ่งบุคคลใดแต่เป็นกลุ่มชุมชนที่เป็นผู้ผลิตหรือผู้ประกอบการในพื้นที่ทางภูมิศาสตร์นั้นๆ ซึ่งจะส่งผลให้ผู้ผลิตที่อาศัยอยู่ในสถานที่หรือแหล่งภูมิศาสตร์ และผู้ประกอบการเกี่ยวกับสินค้าที่ใช้สิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์นั้นเท่านั้นที่มีสิทธิผลิตสินค้าดังกล่าว โดยใช้ชื่อทางภูมิศาสตร์นั้นได้ ผู้ผลิตคนอื่นที่อยู่นอกแหล่งภูมิศาสตร์จะไม่สามารถผลิตสินค้าโดยใช้ชื่อแหล่งภูมิศาสตร์เดียวกันมาแข่งขันได้ นอกจากนี้ ยังสามารถใช้เป็นเครื่องมือทางการตลาดช่วยประชาสัมพันธ์สินค้าให้เป็นที่รู้จักอย่างแพร่หลายในนามของกลุ่มผู้ผลิต (กรมทรัพย์สินทางปัญญา, 2548)
เมื่อวันที่ 8 มิถุนายน 2548 นายวินัย ขำกล่ำ ประธานชมรมไม้ผลจังหวัดชัยนาท ได้ยื่นขอจดทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ต่อกรมทรัพย์สินทางปัญญา และกรมทรัพย์สินทางปัญญา ได้ประกาศขึ้นทะเบียนสิ่งบ่งชี้ทางภูมิศาสตร์ส้มโอพันธุ์ขาวแตงกวา จังหวัดชัยนาท โดยใช้ชื่อว่า “ส้มโอขาวแตงกวาชัยนาท” เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2549 เรียบร้อยแล้ว

pomelo การดูแลรักษาต้นส้มโอ pomelo


แบ่งออกเป็น 3 ระยะ คือ ระยะส้มโอ 1 - 3 ปี ระยะส้มโอ 4 - 5 ปี และระยะต้นส้มโอให้ผลผลิตเต็มที่ (อายุมากกว่า 5 ปี)

pomelo การดูแลรักษาต้นส้มโอระยะ 1 - 3 ปี แรก

การให้ปุ๋ย เกษตรกรจะบำรุงต้นส้มโอให้แข็งแรง สมบูรณ์ โดยใส่ปุ๋ยอินทรีย์ อัตรา 1 – 3 กก./ต้น ปีละครั้ง ทำให้ต้นส้มโอเจริญเติบโตดี ดินอุ้มน้ำได้ดี และช่วยปรับไม่ให้ความเป็นกรด-ด่างของดิน (pH ดิน) เปลี่ยนแปลงรวดเร็ว มีการใช้ปุ๋ยเคมีทางดินโดยใส่สูตรเสมอ 15-15-15 หรือสูตร 16-16-16 อัตรา 200 - 1,000 กรัม/ต้น ปีละ 1 – 2 ครั้ง ปริมาณการใส่ปุ๋ยเคมีจะค่อย ๆ เพิ่มขึ้นเมื่อส้มโอมีอายุเพิ่มขึ้น
การให้น้ำ 3 – 5 วัน/ครั้ง หรือสังเกตจากความชื้นในดิน
การตัดแต่งกิ่ง ตัดกิ่งที่เป็นโรคไม่สมบูรณ์ออก
ศัตรูส้มโอ ที่พบมากคือ หนอนชอนใบ เพลี้ยไฟ ไรแดง
การป้องกันกำจัดโรค แมลง ใช้สารเคมีพ่นในช่วงที่มีศัตรูพืชเข้าทำลาย หรือพ่นตามกำหนดเวลา เช่น ทุก 15 – 30 วัน

pomelo การดูแลรักษาต้นส้มโออายุ 4 - 5 ปี

การให้ปุ๋ย เกษตรกรแต่ละรายใส่ปุ๋ยคอกในปริมาณที่แตกต่างกัน มีการใส่ปุ๋ยคอกในปริมาณ ตั้งแต่ 1 – 10 กก./ต้น โดยใส่ 1 – 2 ครั้ง/ปี และเกษตรกรจะใส่ปุ๋ยเคมีสูตร 16-16-16 ในอัตราระหว่าง 1–2 กก./ต้น จำนวน 1–2 ครั้ง/ปี
การตัดแต่งกิ่ง เกษตรกรตัดแต่งกิ่งที่เป็นโรค และกิ่งไม่สมบูรณ์ออก
การให้น้ำ เกษตรกรให้น้ำ 5 – 7 วัน/ครั้ง
การป้องกันกำจัดโรค แมลง โดยฉีดพ่นตามกำหนด เพื่อเตรียมต้นให้สมบูรณ์ก่อนที่จะต้นส้มโอจะติดผลในปีถัดไป

pomelo ระยะต้นส้มโอให้ผลผลิตเต็มที่ (อายุมากกว่า 5 ปี)

การให้ปุ๋ย เกษตรกรจะใส่ปุ๋ยคอก อัตรา 5–10 กก./ต้น 1–2 ครั้ง/ปี การใส่ปุ๋ยเคมีใส่ปุ๋ยที่มีฟอสฟอรัสสูงเพื่อสะสมอาหารและสร้างตาดอก ในระยะติดผลใส่ปุ๋ยโพแทสเซียมเพื่อบำรุงผล และเพิ่มความหวาน อัตรา 500-1,000 กรัม/ต้น
การให้น้ำ 3 – 7 วัน/ครั้ง ในปริมาณที่เพิ่มขึ้น เมื่อผลส้มเริ่มโตขึ้น
การป้องกันกำจัดโรค แมลง ใช้สารเคมีป้องกันกำจัด ตั้งแต่ส้มเริ่มออกดอก ติดผล
การตัดแต่งกิ่งและผล หลังเก็บผลส้มโอเกษตรกรจะตัดแต่งกิ่ง โดยเลือกตัดกิ่ง กระโดง กิ่งแห้ง กิ่งที่เป็นโรคและไม่สมบูรณ์ออก ในระยะติดผลเกษตรกรร้อยละ 76.5 จะซอยผลส้มโอที่ผลเบี้ยว ไม่สมบูรณ์ ผลถูกโรค แมลงทำลายมากออก
การควบคุมปริมาณน้ำ เกษตรกรร้อยละ 61.8 จะควบคุมปริมาณน้ำที่จะให้กับต้นส้มโอน้อยลงในระยะเตรียมต้นส้มโอเพื่อออกดอก และค่อยเพิ่มปริมาณน้ำมากขึ้นเมื่อติดผล
การจัดการในระยะติดผล เกษตรกรร้อยละ 85.3 ไม่ห่อผลส้ม ร้อยละ 58.8 ปล่อยผลส้มที่ร่วงหรือผลที่ถูกซอยทิ้งไว้ในสวน
การไว้ผลส้ม เกษตรกรร้อยละ 44.1 ไว้ผลผลิตส้ม 2 รุ่น คือ ส้มปี และส้มทวาย
การเก็บผลผลิตส้มโอ สังเกตจากต่อมน้ำมัน สีผิว และลักษณะก้นผล